QUY TRÌNH KỸ THUẬT VƯỜN ƯƠM TRONG NHÀ MÀNG

Nhà màng

Nhà màng được thiết kế với hệ thống cửa áp mái cố định có rèm che, thông gió tự nhiên với chiều cao máng nước 4,75 m, rộng 6,2 m, độ lệch mái 0,5 m, bước cột 4 m. Với mái được lợp bằng màng Polymer và vách xung quanh là các tấm lưới mắt cáo chắn côn trùng gây hại với quy cách 54 Mesh, ngoài ra bố trí thêm lớp lưới phụ với quy cách 54 Mesh chống tạt mưa; tuy nhiên, chỉ cố định đầu trên và có thể cuộn lại khi nhiệt độ nhà màng cao và trời không mưa.

Bên trong nhà màng dưới lớp mái Polymer trắng bố trí một lớp lưới đen hạn chế nắng (cắt nắng) 70% và từ 1 – 2 lớp lưới che nắng 20% có thể cơ động đóng mở tùy vào điều kiện thời tiết hoặc giai đoạn sinh trưởng của cây hoặc bố trí một lớp lưới hạn chế nắng (cắt nắng) 70% và 1 lớp vải dày cuốn mở tùy vào điều kiện thời tiết hoặc giai đoạn sinh trưởng của cây. Cắt nắng với cả 2 lớp khi tiến hành gieo hạt cho đến khi cây nảy mầm cuốn lại lớp vải dày hoặc lớp lưới che nắng 20%, giữ lớp lưới đen 70% từ 4 – 5 ngày.

Bố trí hệ thống tưới phun sương trong nhà màng. Với nhà màng có diện tích 1.000 m2 (kích thước 10 m x 100 m) bố trí 2 dàn phun, mỗi bên 1 dàn. Mỗi dàn gồm 4 cụm vòi phun Coolnet, có van chống nhỏ giọt.

Giàn để khay ươm: Giàn được làm bằng thép không gỉ hoặc bằng lồ ô, tre, nứa (tùy điều kiện kinh tế) cao từ 0,8 – 1,0 m và rộng 2,5 m tương ứng 5 hàng vỉ trên giàn. Chú ý giàn phải bằng phẳng, cứng cáp để khi đặt khay gieo lên mặt giàn vẫn phải bằng phẳng.

Giàn đặt khay ươm
Nhà màng và khay ươm trên giàn đặt khay ươm

Khay gieo ươm

Sử dụng khay, vỉ ươm cây để gieo hạt. Khay, vỉ ươm thường làm bằng vật liệu nhựa, mút xốp, tùy vào loại hạt giống rau thì khay, vỉ ươm có kích thước dài 48 cm, rộng 38 cm, dày 4,2 cm, số lỗ khác nhau từ 84 – 105 lỗ.

Giá thể gieo ươm

Do đặc điểm các lỗ trong khay nhỏ, thời gian gieo ươm tương đối dài có thể lên đến 30 – 35 ngày nên giá thể dùng để gieo ươm hạt giống cần phải tơi xốp, nhỏ mịn, thành phần dinh dưỡng đầy đủ cân đối, không nhiễm mầm mống sâu bệnh hại.

Bảng 1. Tỷ lệ thành phần phối trộn giá thể 1 (Tạo ra 20 m3 giá thể thành phẩm)

TT

Thành phần giá thể

Đơn vị tính

Số lượng

Ghi chú

1

Than bùn

m3

10

Không lấy đất sét đen

2

Phân bò hoai mục

m3

4

Ít rác

3

Mụn dừa

m3

6

 

4

NPK 16 – 16 – 8

Kg

35

 

5

Lân Lâm Thao

Kg

100

 

6

Vôi bột

Kg

100

 

7

Men BIOWA

Kg

20

 

 

 

Bảng 2. Tỷ lệ thành phần phối trộn giá thể 2 (Cho 1 m3 giá thể)

TT

Thành phần giá thể

Đơn vị tính

Số lượng

1

Đất bột

Kg

200

2

Mụn dừa

Kg

400

3

Tro trấu

Kg

260

4

Phân bò hoai

Kg

100

5

Phân hữu cơ vi sinh

Kg

30

6

Phân NPK 16 – 16 – 8

Kg

10

7

Phân super lân

Kg

2

8

Chế phẩm Trichoderma

Kg

2

Kỹ thuật ủ giá thể:

– Giá thể 1: Than bùn khi mua từ cơ sở khai thác về, để khoảng 2 – 3 ngày cho ráo nước, sau đó cuốc nhỏ, loại bỏ vật cứng và tiến hành trộn đều cùng với mụn dừa (đã được xử lý), phân bò, vôi, và lân, tưới nước cho vừa ẩm và ủ. Sau khi ủ được 45 ngày, hỗn hợp được xay nhỏ, loại bỏ tạp chất cứng là có thể sử dụng gieo hạt.

– Mụn xơ dừa phải xử lý chất chát (tanin) trước khi trồng bằng cách ngâm và xả, thời gian xử lý là 7 – 10 ngày (lúc này nước xả đã trong).

– Giá thể 2: Đất được đập nhỏ thành đất bột và được trộn đều với mụn dừa, tro trấu, phân bò, phân hữu cơ vi sinh và chế phẩm Trichoderma, sau đó hỗn hợp được tưới đủ ẩm 60% và đổ thành đống, phủ bạt kín ủ trong 7 – 10 ngày.

Mụn dừa sau khi được xử lý
Hồ xử lý mụn dừa

– Giá thể đạt tiêu chuẩn gieo ươm được đưa vào vỉ xốp loại 84 lỗ/vỉ (lỗ vỉ có đường kính 3 cm, độ sâu 4 cm) hay 105 lỗ/vỉ cho vào đầy lỗ mặt khay, nén nhẹ bằng máy dập hoặc dùng đầu ngón tay ấn nhẹ vào các lỗ trên khay ươm tạo lỗ gieo hạt (có thể dùng 1 que dài để tạo lỗ gieo hạt) là có thể gieo hạt giống.

Máy vào giá thể khay ươm
Máy giập lỗ khay ươm
Thanh giập lỗ khay ươm
Khay ươm sau khi được gieo hạt
Giàn khay sau khi đã gieo hạt

Gieo hạt

Gieo hạt, sau đó phủ thêm 1 lớp đất cho bằng mặt khay xốp; Hạt giống có thể gieo khô hoặc ủ nứt nanh từ trước, mỗi lỗ chỉ gieo 1 hạt;

Sau khi gieo hạt:

– Tưới nước cho đủ ẩm;

– Đặt khay ươm đã gieo hạt lên giàn hoặc xếp chồng các khay vừa ươm hạt giống lên nhau (trên cùng để 1 khay có phủ đất kín các lỗ nhưng không gieo hạt). Đặt chồng khay vừa gieo ươm ở nơi râm, thoáng mát. Sau khoảng thời gian 2 – 7 ngày hạt giống bắt đầu nảy mầm. Tùy vào từng loại hạt giống khác nhau mà chọn thời điểm thích hợp để dỡ các khay ra cho cây con phát triển.

Chăm sóc sau gieo

Khi cây mọc từ 2 – 3 lá, nếu thấy cần thiết có thể phun các loại thuốc trừ sâu vi sinh hoặc phân bón lá để bảo vệ hoặc bổ sung dinh dưỡng cho cây con.

Sau khi hạt giống nảy mầm, nên tiến hành tỉa dặm sớm vào các lỗ không nảy mầm, tạo sự đồng đều, tiết kiệm khay gieo ươm.

Các lỗ gieo ươm rất dễ bị khô làm cây sinh trưởng phát triển kém, nên chú ý tưới nước giữ ẩm đầy đủ.

Nên có giàn lưới đen che 25% ánh sáng để tạo điều kiện thuận lợi nhất cho cây con sinh trưởng và phát triển.

Dặm cây
Giàn lưới đen cắt nắng 25%

Tập chịu hạn

Nhằm tạo điều kiện cho bộ rễ phát triển mạnh, sâu, rộng và tăng cường khả năng chống chịu hạn bằng cách giảm dần tưới nước trước khi cây xuất vườn 1 tuần .

Phòng trừ sâu, bệnh

Sâu: các loại sâu thường gây hại trong vườn ươm như sâu xanh, sâu xám, sâu khoang, sâu đo, sâu đục thân sử dụng các loại thuốc trừ sâu như: Forvin 85WP (Carbaryl), Success 25SC (Spinosad), Trigard 100SL (Cyromazine), Radian 60SC (Spinetoram), Atabron 050EC (Chlorfluazuron), thuốc trừ sâu sinh học Biocin 16WP (Bacillus thuringiensis var. Aizawai) theo sự hướng dẫn ghi trên nhãn.

– Bệnh:

+ Bệnh do nấm: Chết rạp cây con như thối đen rễ, lở cổ rễ…nên xử lý bằng Validacin 3SL, 5SL, 5SP (Validamycin), Topsin M 50SC, 70 WP (Thiophanate-Methyl).

+ Bệnh do vi khuẩn như thối nhũn, héo vi khuẩn…nên sử dụng thuốc New Kasuran 16,6WG (Copper Oxychloride + Kasugamycin), Kasumil 2L (Kasugamycin) 0,1 %.

+ Bệnh virus như TMV, CMV, TSWV gây xoăn lá…nên loại bỏ ngay.

Cây con xuất vườn

Thời gian cây con ở trên vườn ươm dài hay ngắn tùy thuộc vào giống, nên phá vỡ tính ngủ nghỉ của hạt giống trước khi gieo. Nhìn chung hạt giống có kích thước càng lớn, thời gian nảy mầm, thời gian ở vườn ươm càng lâu. Tiêu chuẩn cây con xuất vườn:

– Cây xà lách, cải ngọt, cải xanh: 15 – 20 ngày, cây có 4 – 6 lá thật, cao 7 – 10 cm.

– Cây ớt, cà tím: 30 – 35 ngày, cây có 4 – 6 lá thật, cao 10 – 15 cm

– Cây bầu, bí: 10 – 12 ngày, cây có 2 lá thật, cao 8 – 10 cm

Khi cây con đạt độ tuổi xuất vườn, bắt đầu được đem trồng vào đồng ruộng. Không được thực hiện thao tác cầm cây giống và nhổ lên vì rất dễ gây tổn thương rễ làm con cây lâu hồi sức, có khi còn bị bứt gốc làm chết cây con. Ta nên tiến hành thao tác sau:

Tay không thuận cầm khay giống, dùng ngón tay trên bàn tay còn lại (thường là ngón giữa) chọt vào các lỗ có cây giống theo hướng từ dưới lên, đẩy cây giống ra ngoài.

Cây giống được sắp xếp gọn gàng trong khay và được di chuyển đến nơi trồng.

Leave a Comment

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *

EnglishVietnamese